Wyłącznik ppoż. PV – gdzie powinien być zamontowany?

Wyłącznik przeciwpożarowy PV to jeden z kluczowych elementów każdej nowoczesnej instalacji fotowoltaicznej. Choć jego obecność bywa pomijana, pełni on niebagatelną rolę w kontekście bezpieczeństwa pożarowego. Właściwe zlokalizowanie tego komponentu to nie tylko kwestia zgodności z przepisami, ale przede wszystkim ochrona życia, zdrowia oraz mienia użytkowników systemów PV. Jeśli zastanawiasz się, gdzie powinien być zamontowany wyłącznik ppoż. PV, ten wpis rozwieje Twoje wątpliwości i podpowie, jak uniknąć błędów na etapie projektowania i montażu.

Wyłącznik przeciwpożarowy PV – co to jest i kiedy jest wymagany?

Wyłącznik ppoż. PV (ang. Fireman Switch) to urządzenie lub zespół urządzeń umożliwiających szybkie ograniczenie napięcia niebezpiecznego w obwodach prądu stałego (DC) prowadzących od paneli do falownika. Jego głównym zadaniem jest zminimalizowanie ryzyka porażenia prądem strażaków oraz innych służb ratunkowych podczas akcji gaśniczej.

Zgodnie z aktualnymi przepisami i wytycznymi Państwowej Straży Pożarnej z 2025 roku, montaż wyłącznika przeciwpożarowego w instalacjach PV jest wymagany, gdy:

• moc systemu przekracza 6,5 kWp,
• instalacja znajduje się na budynku mieszkalnym wielorodzinnym, usługowym lub przemysłowym,
• przewody DC wprowadzone są do wnętrza budynku.

System ten musi umożliwiać szybkie ograniczenie napięcia do bezpiecznego poziomu (poniżej 120 V DC) w przewodach znajdujących się wewnątrz budynku – najlepiej w sposób automatyczny lub zdalny, np. przez rozłącznik, optymalizatory mocy lub moduły MLPE (Module Level Power Electronics).

Gdzie powinien być zamontowany wyłącznik ppoż. PV?

Lokalizacja wyłącznika ppoż. PV ma kluczowe znaczenie dla jego skuteczności. Powinien być zainstalowany w miejscu łatwo dostępnym i oznakowanym, tak aby możliwe było jego szybkie zidentyfikowanie i uruchomienie przez straż pożarną. Najczęściej umieszcza się go:

• na zewnętrznej ścianie budynku, w pobliżu wejścia głównego – jako przycisk uruchamiający system odłączenia,
• wewnątrz budynku, w pobliżu głównego rozdzielacza elektrycznego – jeśli dopuszczalne przez projekt i przepisy,
• w rozdzielni DC, przy inwerterze lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie – ale tylko wtedy, gdy przewody DC nie wchodzą wcześniej do wnętrza budynku lub są odłączane wcześniej.

W wielu przypadkach zaleca się stosowanie rozłączników ppoż. DC z funkcją zdalnego sterowania, a także optymalizatorów mocy, które umożliwiają automatyczne rozłączenie napięcia bezpośrednio przy modułach PV.

Wymogi prawne dotyczące montażu wyłącznika przeciwpożarowego w instalacji PV

Wyłączniki przeciwpożarowe w instalacjach fotowoltaicznych są regulowane przez aktualne akty prawne i normy techniczne, w tym:

• Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z 2024 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2024, poz. 2422),
• PN-HD 60364-7-712:2023 – aktualna wersja normy dotyczącej instalacji PV,
• Wytyczne Komendy Głównej PSP, które wskazują, że instalacja PV nie może stwarzać zagrożenia dla ratowników i musi umożliwiać szybkie odłączenie napięcia niebezpiecznego w przewodach DC wprowadzanych do budynku.

System odłączania powinien zostać oznakowany zgodnie z wymogami normy PN-EN 60364 i opatrzony czytelną instrukcją działania.

Najczęstsze błędy przy montażu wyłącznika ppoż. PV

Mimo jasnych przepisów i zaleceń, w praktyce wciąż można spotkać się z błędami przy montażu wyłączników przeciwpożarowych w instalacjach PV. Do najczęstszych należą:

• nieprawidłowa lokalizacja – brak dostępu z zewnątrz lub umiejscowienie wyłącznika w niewidocznym miejscu,
• brak jednoznacznego oznaczenia – etykiety lub tablice informacyjne powinny być trwałe, dobrze widoczne i zgodne z normami,
• błędne podłączenie przewodów – skutkujące niepełnym odłączeniem napięcia DC na wejściu do budynku,
• zastosowanie niewłaściwego typu wyłącznika – np. urządzenia nieprzystosowanego do pracy z napięciem stałym lub o zbyt niskim napięciu znamionowym,
• brak współpracy z systemami alarmowymi i detekcji pożaru, które mogłyby automatycznie uruchomić rozłącznik.

Unikanie powyższych błędów to nie tylko kwestia zgodności z przepisami, ale przede wszystkim realne zwiększenie bezpieczeństwa budynku, jego użytkowników i służb ratunkowych.

Pamiętaj – pytanie, gdzie powinien być zamontowany wyłącznik ppoż. PV, to nie tylko kwestia formalności, ale realne bezpieczeństwo. Niezależnie od tego, czy tworzysz instalację dla własnego domu, czy projektujesz rozwiązania dla dużych obiektów komercyjnych – poprawna lokalizacja wyłącznika i zgodność z przepisami to fundament odpowiedzialnej inwestycji.