Fotowoltaika działa z najlepszą możliwą efektywnością tylko pod warunkiem spełnienia odpowiednich wymagań projektowych oraz związanych z codzienną eksploatacją. To dość skomplikowany system, więc nie powinno nikogo dziwić, że na jego funkcjonowanie ma wpływ wiele czynników. Na szczęście można mieć nad nimi kontrolę.
Najważniejsze przyczyny strat energii elektrycznej
Istnieje kilka głównych przyczyn pojawienia się strat. Wszystkie wynikają z ludzkich błędów. W kwestii takiej jak fotowoltaika straty wynikają głównie z błędów projektowych i użycia niskiej jakości komponentów. Dla przykładu kable mogą zostać poprowadzone w niewłaściwy sposób, a na dodatek mogą mieć zbyt małą (lub zbyt dużą) średnicę. Kolejnym popularnym błędem jest nieuwaga w planowaniu miejsca montażu. Jeśli nie weźmie się pod uwagę wzrostu roślin (przede wszystkim drzew), to w niedalekiej przyszłości zaczną one rzucać cień na instalację. Poza tym część osób zapomina zadbać o swoje panele słoneczne w momencie, gdy są one narażone na zabrudzenia powodowane warunkami pogodowymi.
Uniknięcie problemów związanych z zacienieniem
Najłatwiej uniknąć tego problemu poprzez przemyślany montaż modułów. Niestety nie zawsze jest to możliwe. O niektórych porach dnia może pojawić się zacienienie z pobliskich drzew albo stojących nieopodal wysokich budynków. Co można wtedy zrobić, aby ograniczyć straty energii elektrycznej? Istnieje kilka rozwiązań:
- Montaż diod obejściowych (bocznikujących). Tworzą one swojego rodzaju drogę awaryjną dla energii. W efekcie jeden zacieniony panel nie wpływa już na całą instalację, a to minimalizuje straty.
- Zastosowanie optymalizatorów DC. Ich działanie polega na dostosowaniu napięcia prądu stałego w taki sposób, aby moduł utrzymywał maksymalną moc bez względu na wydajność pozostałych elementów systemu.
- Podłączenie mikroinwerterów. Niewielkie falowniki z MPPT (układ śledzenia maksymalnego punktu mocy) dodaje się do każdego modułu. Dzięki połączonym równolegle wyjściom panele działają z najwyższą wydajnością bez wpływu na inne panele.
Ograniczenie strat energii na przesyle
Kable solarne łączą ze sobą poszczególne elementy instalacji fotowoltaicznej. Podobnie jak w przypadku każdego innego rodzaju przewodu, również tutaj mogą pojawić się pewne problemy. I to pomimo ich wyjątkowej budowy. Trzeba bowiem wiedzieć, że kable solarne są narażone na działanie wyższych temperatur oraz innych czynników zewnętrznych, więc są giętsze i mają grubszą izolację. Pomimo tego zdarzają się straty energii na przesyle.
Z czego wynika obniżona efektywność? Głównym powodem mogą być źle dobrane przewody. Nie wszystkie spełniają wymagania. Oprócz izolacji warto zwrócić uwagę na certyfikaty potwierdzające, że straty powodowane grzaniem się kabla nie przekraczają 1% (w instalacjach niskonapięciowych do 3%).
Przyczyny można też poszukać w niewłaściwym okablowaniu, a więc błędzie projektowym. Zbyt duża odległość między falownikiem a modułem ogranicza moc instalacji. Nie wspominając już o ryzyku awarii. W kwestii takiej jak fotowoltaika straty na kablu da się ograniczyć poprzez zastosowanie odpowiedniej wielkości przekroju przewodu. Zbyt mała średnica spowoduje ograniczenia w generowaniu prądu nawet o 1/3, jeśli nie więcej. Z kolei za duża spowoduje spadki napięcia. Profesjonaliści z łatwością znajdą złoty środek, dlatego polecamy zwrócić się do nich po pomoc.
Utrzymanie instalacji w jak najlepszym stanie i czystości
Śnieg, błoto, liście, fragmenty niesionych przez wiatr różnorodnych śmieci – to tylko przykłady rzeczy, które mogą zanieczyścić panel i ograniczyć dostęp do promieni słonecznych. W związku z tym trzeba pamiętać o regularnym czyszczeniu instalacji. A co konkretnie oznacza regularność? To zależy w dużej mierze od sytuacji.
Przyjmuje się, że usługę czyszczenia należy zamówić przynajmniej raz w roku. Najlepiej wraz ze specjalistycznym serwisem, który przy okazji wykona analizę stanu technicznego wszystkich elementów składających się na instalację fotowoltaiczną. Jednak usuwanie zanieczyszczeń powinno odbywać się także wtedy, gdy tylko pojawi się taka potrzeba. Dla przykładu latem i wiosną można być spokojnym o czystość modułów, choć po wichurze należy sprawdzić, czy na panele nie trafiły jakieś śmieci. To samo dotyczy pory jesiennej, gdy wiatr może przynieść liście z okolicznych drzew. Z kolei śnieg powinien być usuwany za każdym razem, gdy zalegnie na instalacji. W przeciwnym wypadku spowoduje gigantyczne straty w fotowoltaice.
Dbanie o panele słoneczne powinno być podstawowym zadaniem każdego, komu zależy na jak najdłuższej eksploatacji instalacji fotowoltaicznej. To znajduje się w zasięgu ręki wszystkich właścicieli modułów. O ile straty na kablu w fotowoltaice wynikają z zastosowania złych materiałów bądź błędnego projektu, to utrzymanie czystości nie wymaga już specjalistycznej wiedzy.
Dlatego gdy zaczynają się problemy z instalacją, na samym początku wypada sprawdzić najprostsze możliwe przyczyny. Dopiero potem należy szukać źródeł głębiej.
